Rạng sáng 24/6, người nghệ sĩ, nhạc sĩ, nhà nghiên cứu của làng nhạc dân tộc Việt Nam qua đời ở tuổi 94 sau gần một tháng chữa trị tại bệnh viện.
Là nhà văn hóa lớn - Cây đại thụ của nền âm nhạc Việt Nam và thế giới - “tượng đài” sừng sững, uyên bác về âm nhạc truyền thống của rất nhiều quốc gia khác trên thế giới, nhất là các nước Á - Phi. Giáo sư-Tiến sĩ Trần Văn Khê đã dành cả cuộc đời để cống hiện cho âm nhạc. Sự ra đi của ông là một mất mát lớn cho Văn hóa dân tộc. Công ty Cổ phần Văn hóa Phương Nam xin thành kính phân ưu cùng gia quyến Giáo sư-Tiến sĩ Trần Văn Khê.
Giáo sư - Tiến sĩ Trần Văn Khê qua đời vào khoảng hai giờ sáng 24/6 tại bệnh viện Nhân Dân Gia Định, TP HCM. Trước đó, ông trở bệnh nặng vào ngày 27/5 vì suy tim, viêm phổi nặng, thận hư. Ông bị suy hô hấp khiến không thể tự thở và tim bị rối loạn nhịp chậm. Giáo sư được các bác sĩ đặt nội khí quản cho thở máy và tiến hành đặt máy tạo nhịp tim từ khoảng một tháng nay.
Giáo sư - Tiến sĩ Trần Văn Khê khai đàn dịp Tết Ất Mùi 2015 tại tư gia
Trong một tháng nằm viện, có lúc tưởng như Giáo sư Khê có dấu hiệu hồi tỉnh sau nhiều ngày hôn mê. Ngày 18/6, ông mở mắt nhìn con trai và có phản ứng tỏ vẻ hiểu khi nghe trò chuyện. Ngày 21/6, do bận việc, Giáo sư Hải bay về Pháp. Tuy vậy, chỉ ba ngày sau, Giáo sư Trần Văn Khê tiếp tục rơi vào hôn mê và không vượt qua được thử thách về sức khỏe lần này. Ông mất khi chỉ còn đúng một tháng nữa là ngày sinh nhật mừng thọ 94 tuổi. Giáo sư Khê sinh ngày 24/7/1921.
Giáo sư - Tiến sĩ Trần Văn Khê, nghệ sĩ đàn tranh Hải Phượng và nghệ sĩ đàn kìm Huỳnh Khải cùng trình diễn một tiết mục âm nhạc dân tộc trong buổi giao lưu ra mắt sách "Hồi kí Trần Văn Khê" do Phương Nam tổ chức
Trong hơn nửa thế kỷ sống và nghiên cứu, giảng dạy âm nhạc dân tộc ở Pháp, Giáo sư Khê luôn tranh thủ những chuyến về nước ngắn ngủi để tìm hiểu và giao lưu với các nghệ nhân trong nước về nhạc truyền thống. Trong ông tràn ngập tình yêu thương với quê hương xứ sở và một lòng đau đáu muốn truyền thụ lại tinh túy văn hóa dân tộc cho thế hệ mai sau biết trân trọng gìn giữ. GS Trần Văn Khê tâm sự: “Ước nguyện hiện tại của tôi là có thể say sưa nói về âm nhạc trong cả những phút cuối cùng được sống”.
Giáo sư - Tiến sĩ âm nhạc Trần Văn Khê là người Việt Nam đầu tiên đậu tiến sĩ ngành âm nhạc học tại Pháp. Sau đó, ông trở thành giáo sư tại Đại học Sorbonne (Pháp), thành viên danh dự Hội đồng Quốc tế âm nhạc, UNESCO... Ông là người có bề dày trong hoạt động nghiên cứu, giảng dạy, có công trong quảng bá âm nhạc Việt Nam nói riêng, văn hóa Việt Nam nói chung ra thế giới.
Giáo sư - Tiến sĩ Trần Văn Khê ký tặng bạn đọc tại buổi giao lưu ra mắt sách "Hồi ký Trần Văn Khê" do Phương Nam tổ chức.
Năm 2004, ông chuyển về nước hàng nghìn cuốn sách, những công trình nghiên cứu, băng video... Tất cả tư liệu được ông tích góp trong hàng chục năm nghiên cứu âm nhạc được đóng gói trong hơn 460 kiện hàng đi theo đường biển chở từ Pháp về Việt Nam. Khối lượng tư liệu này được lưu trữ tại Viện Bảo tàng TP HCM. Tháng 10/2005, Ủy Ban Nhân Dân TP HCM bàn giao căn biệt thự nhỏ nằm trên đường Huỳnh Đình Hai, quận Bình Thạnh làm nơi lưu trú cho Giáo sư Khê. Ngôi nhà này còn là nơi lưu trữ toàn bộ hiện vật liên quan đến đời sống cá nhân và nghề nghiệp của ông.
Trong bài phỏng vấn với VnExpress vào năm 2006 - thời điểm ông đón cái Tết đầu tiên ở ngôi nhà mới - Giáo sư Khê tâm sự: "Tôi luôn mong ước được về Việt Nam, có một ngôi nhà không chỉ là nơi để ở mà còn là nơi để làm việc. Đó là nơi tập trung và giữ gìn những tư liệu mà cả đời tôi gom góp được, để sau này cho thế hệ trẻ Việt Nam đến xem, để các bạn có thể đối thoại với các nền văn hóa âm nhạc trên thế giới".
Giáo sư Trần Văn Khê là một nhà nghiên cứu văn hóa, âm nhạc cổ truyền Việt Nam với những đóng góp vô giá cho việc duy trì, bảo tồn và phát triển nền âm nhạc dân tộc, là thành viên của nhiều hội nghiên cứu âm nhạc quốc tế và của nhiều nước như Pháp, Mỹ, Đức… với nhiều giải thưởng danh giá!
Những tác phẩm ông để lại là những tư liệu vô cùng quý giá cho nền văn hóa đan tộc cũng như góp phần khắc họa chân dung Nhà văn hóa vĩ đại. Trong đó Hồi ký Trần Văn Khê và DVD Trần Văn Khê Người truyền lửa do Phương Nam phim phát hành được xem là một trong những ấn phẩm tập hợp dày dặn thông tin tư liệu về cuộc đời, sự nghiệp của vị giáo sư âm nhạc khả kính.
“Chân đi tám hướng mười phương
Tinh thần dân tộc một đường trước sau.”
Huy Cận
Giáo sư Khê quay về nước định cư từ năm 2003 ở tuổi 82. Từ đó đến nay, ông nhiều lần phải vào ra bệnh viện cấp cứu vì sức khỏe yếu . Từ trẻ, ông đã gặp nhiều vấn đề về sức khỏe. Nhưng lần nào ông cũng kiên cường chiến đấu với bệnh tật và hồi phục sức khỏe ngay sau đó để trở lại với công việc quảng bá, giảng dạy âm nhạc. Lần nhập viện cuối cũng là lần nằm viện lâu nhất của ông. Ông chống chọi với bệnh tật cho đến phút cuối cùng.
Nguồn: vnexpress
